Zerdeçal

5 Ağustos 2025 Genel
Zerdeçal
Ecz. Kevser Rıdvanoğlu
Ecz. Kevser Rıdvanoğlu
Kevser Rıdvanoğlu, üniversite sınavı sonrasında Almanya’ya yerleşerek orada dil eğitimi ardından Biyokimya lisans eğitimine başlamıştır. Geçen 4 senenin sonunda ülkeye geri dönüp Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde lisans eğitimine devam etmiştir. Bu süreç içinde Altınbaş Üniversitesi Eczacılık Kulübü başkanlığı, Türk Eczacıları Birliği Gençlik Komisyonu ve İstanbul Eczacı Odası delegesi olarak görev almıştır. Dermokozmetik Okulu literatür tarama ekibinde olan görevinin ardından okul bünyesinde eğitim ve organizasyondan sorumlu olmuştur. Şu an Alanya’da bir eczanede yardımcı eczacı olarak çalışmaktadır.

Bitkinin bilimsel adı: Curcuma longa L.

Familya: Zingiberaceae (Zencefilgiller)

Bitkinin ingilizce adı: Turmeric

 

Zencefil ailesinden olan zerdeçal, kurkumin bileşiği ile önemli sağlık faydaları bulunan, anavatanı Güneydoğu Asya olan, sarı çiçekli, altın-turuncu renkli çok yıllık ve otsu bir bitkidir. Aynı zamanda hint safranı olarak da bilinen zerdeçalın içeriğinde ona canlı sarı rengi veren kurkumin gibi kurkuminoidler, dimetoksi kurkumin, bisdemetoksikurkumin, turmeron, atlanton, zingiberon, şekerler, proteinler ve reçineler gibi uçucu yağlar bulunmaktadır. 

Curcumin (kurkumin) Nedir?

Curcumin, zerdeçalın kökünde bulunan, zerdeçala rengini veren, güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklere sahip bir polifenolik bileşiktir. Curcumin, sağlığa zarar veren serbest radikallerle savaşarak hücrelerin korunmasına destek olur. 

Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?

Zerdeçal; antiinflamatuar, antimikrobiyal, antiviral ve antioksidan etkileri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirerek kişinin hastalıklara karşı daha da çok korunmasını sağlar ve mikropları engeller.

Zerdeçalın özelliklere sahip olması, artritin sebep olduğu gibi inflamatuar durumlara ve ağrıların giderilmesi konusunda yardımcı olur. Kurkumin anti-inflamatuar özelliği sayesinde artrit hastalığında şişliğin ve eklem ağrılarının azalmasını sağlar. Zerdeçal ayrıca diz osteoartriti (eklem kireçlenmesi) ağrılarında da etkilidir. Eklemleri hedef alıp gözler, akciğerler, cilt, kalp, damarlara yayılabilen kronik iltihabi hastalık romatoid artrit tedavisinde destekleyici olabilir.

Zerdeçalın içindeki kurkumin, kalbin içini ve kan damarlarını kaplayan ince zar olarak bilinen endotel fonksiyonunu iyileştirerek kalp hastalıkları riskini azaltmada rol oynar. 

Antienflamatuar, antimikrobiyal ve antioksidan özellikleri sayesinde zerdeçal; akne, egzama ve sedef hastalığı gibi birtakım cilt rahatsızlıkları için etkili bir tedavi seçeneği olarak değerlendirilir.

Yüksek antiinflamatuar özellikleri ve güçlü antioksidan içeriği sayesinde zerdeçal karaciğerdeki toksinleri atmasına, karaciğerin temizlenmesine ve kişiyi karaciğer hastalıklardan koruma konusunda yardım eder. Bu özellikle diyabet veya yine uzun süreli ilaç kullanan kişilerin karaciğerinde yarattığı tahribatın azaltılmasında destekleyici olabilir. Karaciğerde fazla yağ birikmesini önlemede faydalıdır.

Kurkumin, antiinflamatuar ve antioksidan özellikleri sayesinde tip 1 ve tip 2 diyabetin önlenmesine yardımcı olabilir ve insülin direnci, yüksek kan şekeri ve hiperlipidemi (kandaki yüksek yağ seviyeleri) dahil olmak üzere diyabete katkıda bulunan birçok faktörü iyileştirebilir.

Depresyonu olan kişilerde beyindeki nörotrofik faktör (BDNF) olarak bilinen protein azalır ve öğrenme ve hafızaya yardımcı olan hipokampüste küçülme başlar. Yapılan çalışmalar zerdeçalın içindeki kurkuminin BDNF seviyelerini artırabileceğini göstermiştir. Ayrıca kurkumin beyindeki ruh halini ve diğer vücut fonksiyonlarını düzenleyen kimyasallar olan serotonin ve dopamin düzeylerini de arttırdığı görülmüştür.

Zerdeçal Nasıl Tüketilir?

Zerdeçal baharat formunda ya da taze olarak yemeklerde kullanılabilir.

Günlük alım dozu (toz – rende) ortalama 1 tatlı kaşığı olmalıdır. Taze zerdeçal kökü ince ince kesilerek veya rendelenerek yemeklere eklenebilir. 

Karabiberdeki piperin adlı bir bileşik vücuttaki zerdeçal emilimini arttırdığı için karabiberle zerdeçalı beraber tüketmekde fayda vardır. Yapılan çalışmalar zerdeçalın yağ ile pişirilmesinin vücudun daha fazla kurkumin emmesine yardımcı olabileceğini göstermiştir. 

Zerdeçal kuru ya da taze haliyle çay olarak da tüketilebilir. 2 su bardağı su önce kaynatılarak ve içine 1 çay kaşığı toz ya da rendelenmiş zerdeçal eklenir. Demlenmesi için 10 dakika beklenir. İsteğe göre limon ilave edilebilir. Sağlık nedenleriyle daha yüksek miktarda zerdeçal tüketilmek isteniyorsa uzman bir hekim kontrolünde, konsantre formu tablet veya kapsül olarak kullanılabilir.

Lütfen Dikkat!

  • 18 yaş altındaki çocukların, hamile ve emzirme dönemindeki kişilerin kullanımına uygun değildir.

  • Demir eksikliği varsa bağırsaklarda emilim sorunu yaşanacağından çok miktarda zerdeçal tüketmekten kaçının.

  • Zerdeçal kan pıhtılaşmasını da yavaşlatabilir. Bu da kanama bozukluğu olan kişilerde morarma ve kanama riski yaratabilir.

  • Ayrıca testosteron seviyesini düşürebilen zerdeçal, sperm hareketlerini azaltabilir. Bu da doğurganlığın önündeki bir engeldir.

 

Ecz. Kevser Rıdvanoğlu


Yararlanılan Kaynaklar: