Enjeksiyon, sıvı ilaçların, besinlerin veya sıvı çözeltilerin doğrudan vücuda verilmesi için kullanılan bir yöntemdir.
İğne ve enjektör yardımıyla yapılan bu uygulama, ilacın etkisinin daha hızlı başlamasını sağlar. Kullanılacak enjeksiyon türü, ilacın amacı, emilim hızı ve hastanın sağlık durumu göz önünde bulundurularak sağlık profesyoneli tarafından belirlenir.
1. İntravenöz (IV) Enjeksiyon
İlacın doğrudan damara verilmesidir. Bu yöntemle ilaç anında kana karışır ve hızlı etki gösterir.
Kullanım alanları:
-
Serum ve elektrolit desteği
-
Anestezi öncesi uygulamalar
-
Acil durumlarda ağrı kesici veya antibiyotik
-
Kemoterapi ilaçları
-
Demir tedavisi veya kan transfüzyonu
Uygulama bölgeleri: El sırtı, ön kol damarları, dirsek iç yüzü.
2. İntramüsküler (IM) Enjeksiyon
İlacın kas dokusuna enjekte edilmesidir. Kasların zengin damar yapısı sayesinde ilaç hızlı emilir.
Kullanım alanları:
-
Aşılar (örneğin grip aşısı)
-
Antibiyotikler
-
Kortikosteroidler
-
Hormon tedavileri
Uygulama bölgeleri: Üst kol, uyluk kası, kalça yan tarafı. (Kalçanın ortasına uygulanmaz, siyatik sinir riski nedeniyle).
3. Subkütan (SC) Enjeksiyon
İlacın cilt altı yağ dokusuna verilmesidir. Emilim kas dokusuna göre daha yavaştır.
Kullanım alanları:
-
İnsülin tedavisi
-
Kan sulandırıcılar (ör. heparin)
-
Bazı aşılar (ör. kızamık-kızamıkçık-kabakulak)
-
Evde uygulanan biyoteknolojik ilaçlar
Uygulama bölgeleri: Karın bölgesi, uyluk dış yüzü, üst kolun arka kısmı.
4. İntraosseöz (IO) Enjeksiyon
İlacın doğrudan kemik iliğine verilmesidir. Kemik iliği zengin damar yapısı sayesinde hızlı etki sağlar.
Genellikle acil durumlarda damar yolu açılamadığında kullanılır.
Kullanım alanları:
-
Travmalar
-
Kalp durması
-
Şiddetli sıvı kaybı
-
Zehirlenmeler
Uygulama bölgeleri: Uyluk kemiği, kaval kemiği, üst kol kemiği.
5. İntradermal (ID) Enjeksiyon
İlacın derinin hemen altına, çok yüzeysel olarak uygulanmasıdır. Emilim en yavaş olan enjeksiyon türüdür.
Kullanım alanları:
-
Alerji testleri
-
Tüberkülin (verem) testi
-
Bazı özel grip aşıları
Uygulama bölgeleri: Ön kol iç yüzü, sırt üst kısmı.
Enjeksiyonlarda Dikkat Edilmesi Gerekenler
-
Kullanılan iğne ve enjektör tek kullanımlık olmalıdır.
-
Uygulama bölgesi dezenfekte edilmelidir.
-
Yan etkiler arasında kızarıklık, ağrı, şişlik, nadiren de enfeksiyon görülebilir.
