Zayıflama amacıyla kullanılan GLP-1 reseptör agonistleri, giderek yaygınlaşan kullanımlarıyla dikkat çekerken, bu ilaçların potansiyel riskleri üzerine İngiltere'de yeni bir bilimsel araştırma başlatıldı.
İngiltere İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA) ile Genomics England iş birliğiyle yürütülen araştırma, Mounjaro (tirzepatid), Ozempic (semaglutid) ve Wegovy (semaglutid) gibi zayıflama iğneleri sonrası bildirilen akut pankreatit vakaları üzerine odaklanıyor.
Pankreatit Şikayetlerinde Artış
Araştırmanın çıkış noktası, söz konusu iğneleri kullandıktan sonra akut veya kronik pankreas iltihabı (pankreatit) nedeniyle hastaneye başvuran yüzlerce vakaya dayandırıldı. MHRA'nin Sarı Kart (Yellow Card) sistemi üzerinden bildirilen vakaların yaklaşık %10'unda, hastaların hayatını kaybettiği belirtildi. Ancak şu an için, bu ilaçlar ile pankreatit gelişimi arasında doğrudan bir nedensellik bağı kurulmuş değil.
Araştırma kapsamında, bu ilaçları kullanan ve pankreas rahatsızlıkları geçiren bireylerle genetik faktörler arasındaki ilişki de incelenecek. Amaç, bu tedavilere daha yatkın bireyleri önceden belirleyebilmek.
Hamilelik Bildirimleri ve Endişeler Artıyor
Yaklaşık 40 bildirimin bazılarında, istenmeyen gebelik şikayetleri yer aldı. Hayvanlar üzerinde yapılan çalışmalar, bu ilaçların doğmamış bebeklerde risk oluşturabileceğini gösterse de, insanlar üzerindeki etkiler için daha fazla veriye ihtiyaç duyuluyor.
MHRA yetkilileri, özellikle doğurganlık çağındaki kadınların bu ilaçları kullanırken doktor kontrolünde olmaları ve gebelik planlamalarıyla ilgili sağlık profesyonellerinden destek almaları gerektiğini vurguladı.
Kilo Kontrolünde Etki Mekanizması
GLP-1 ve GIP reseptörlerini etkileyen bu ilaçlar, yemek sonrası tokluk hissini artırarak kalori alımını düşürüyor. Tip 2 diyabet tedavisine ek olarak obezite tedavisinde de onaylanan bu iğneler, iştahın düzenlenmesinde ve insülin salınımında rol oynayan hormonları taklit ediyor.
Ancak etkinliğine rağmen bu ilaçların; mide bulantısı, ishal, kabızlık, safra kesesi sorunları ve nadiren de olsa pankreatit gibi yan etkileri olabileceği, bilimsel literatürde yer almaktadır.
Uzmanlar Uyarıyor: Reçetesiz Kullanımdan Kaçınılmalı
Zayıflama iğnelerine olan yüksek talep, bu ürünlerin reçetesiz, kontrolsüz ve internet gibi kayıt dışı kanallar üzerinden de temin edilmesine yol açıyor. İngiltere Ulusal Eczacılar Birliği ve MHRA, ilaçların yalnızca resmi eczanelerden ve tıbbi danışmanlık alınarak kullanılması gerektiğini önemle vurguluyor.
MHRA Klinik Direktörü Dr. Alison Cave, “Bu ilaçların potansiyel risklerini anlamak için hastalardan doğrudan bilgi almayı hedefliyoruz. İstenmeyen etkiler yaşayanlar mutlaka sağlık kuruluşlarıyla iletişime geçmeli” açıklamasında bulundu.
